بورس اوراق بهادار
بورس اوراق بهادار چیست؟
تولید کنندگان جهت ادامه و توسعه فعالیتهای خود نیازمند سرمایه هستند و سرمایه داران نیز به دنبال سرمایه گذاری منابع مالی خود هستند و بنابراین یکی از بهترین مکانهایی که این دو گروه را می توان به یکدیگر رساند، بازار بورس اوراق بهادار است.
بازار سرمایه و به ویژه بازار بورس اوراق بهادار این امکان را فراهم می‌کند تا هر فرد به میزان دارایی و سرمایه‌ای که دارد در یک یا چند شرکت بزرگ سرمایه‌گذاری کند، و در سود آنها شریک شود.
کارگزاری بانک کارآفرین جهت تسهیل امور خرید و فروش سهام توسط سرمایه گذاران، سامانه معاملات آنلاین خود را معرفی می نماید. کلیه متقاضیان می توانند با افتتاح حساب غیر حضوری و یا مراجعه حضوری به یکی از شعب کارگزاری، فرم های مربوطه را تکمیل و کد کاربری و رمز عبور دریافت نمایند.
روش های معامله در بورس
معاملات حضوری
اگر سهامدار قصد فروش سهام خود را داشته باشد، از احراز هویت مشتری و رویت برگه سهام مربوطه و همچنین اطمینان از باز بودن نماد مربوطه، کارگزار ناظر و کنترل آخرین برگه سهام سهام دار انجام می پذیرد.
اطلاعات بیشتر
معاملات برخط
معاملات برخط در حقیقت انجام خرید و فروش اوراق بهادار از طریق پلتفرم معاملاتی آنلاین می‌باشد. افراد حقوقی یا حقیقی می توانند با خرید و فروش اوراق بهادار، در بازار کسب سود کنند.
ورود به سامانه اطلاعات بیشتر
معاملات اینترنتی
در روش اينترنتـی مشتری پس از امضای قرارداد مربوطه در شعب کارگزاری و دريافت نام کاربری و رمز عبور به سايت اينترنتی کارگزار مراجعه می کند و سفارش خود را در سامانه معاملات کارگزاری ثبت می کند.
اطلاعات بیشتر ورود به سامانه معاملات اینترنتی
تاریخچه بورس در دنیا
در قرن پانزدهم میلادی , بازرگانان و صرافان بلژیکی در مقابل خانه مردی به نام واندر بورس جمع می شدند و به داد و ستد می پرداختند. بدین ترتیب نام فعالیتی که بعدها یعنی در سال ۱۴۶۰ بازار متشکلی را شامل گشت از اسم آن مرد بلژیکی گرفته شد. اولین بورس اوراق بهادار در دنیا در شهر آمستردام و توسط اولین شرکت چند ملیتی به نام «کمپانی هند شرقی هلند» پدیدار شد. به همین نحو، شرکت «کمپانی هند شرقی هلند» اولین شرکتی بود که سهام منتشر کرد. فعالیتهای مرتبط با بورس در شهر لندن از اوایل قرن هجدهم میلادی و در قهوه‌خانه‌ها شروع شد. این فعالیت‌ها در سال ۱۷۷۳ میلادی و با خرید ساختمان مستقل توسط معامله‌گران وارد فصل جدیدی شد. در نهایت در سوم مارس سال ۱۸۰۱ میلادی، بورس لندن فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.
اما پیشنه بورس نیویورک به عنوان سومین بورس بزرگ در گستره تاریخ، به سال ۱۷۹۲ بر می گردد. در ۱۷ می این سال، ۲۴ کارگزار بازار سهام در خیابان وال استریت نیویورک و زیر درختی دور هم جمع شدند و توافق‌نامه‌ای را امضا کردند که به توافقنامه “باتن وود” مشهور شد. آنها در ۸ مارس ۱۸۱۷ با تنظیم اساسنامه شروع به کار بورس نیویورک را رسمیت بخشیدند.
تاریخچه بورس ایران
ایده اولیه ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران به سال ۱۳۱۵ باز می‌گردد که به درخواست دولت ایران، شخصی بلژیکی به نام «وان‌لوترفلد» درباره تشکیل بورس اوراق بهادار در ایران بررسی‌هایی انجام داد و طرح قانونی تاسیس و اساسنامه آن را نیز تهیه کرد. در اردیبهشت ۱۳۴۵ لایحه قانون بورس اوراق بهادار توسط مجلس شورای ملی به تصویب رسید؛ و بورس اوراق بهادار تهران به عنوان یکی از ابزارهای استراتژی اتکا به نظام بازار آزاد و تشویق فعالیت بخش خصوصی در ایران تاسیس شد.
بورس اوراق بهادار تهران از پانزدهم بهمن ماه ۱۳۴۶، فعالیت خود را با پذیرش سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران به طور رسمی آغاز کرد. از نیمه دوم سال ۱۳۵۷ و در جریان انقلاب اسلامی، بورس اوراق بهادار تهران به حالت نیمه تعطیل درآمد. بنابراین دادوستد سهام و اوراق قرضه در بورس اوراق بهادار تهران تا سال ۱۳۶۱ تقریباً متوقف شد. در سال ۱۳۶۲ تا حدودی تقاضا برای سهام وجود داشت، در سال ۱۳۶۳، به‌دنبال تصمیم دولت مبنی بر واگذاری تعدادی از کارخانجات دولتی، به کارگران و سایر افراد بخش خصوصی، مبادلات سهام، اندکی بهبود یافت. در سال ۸۴ قانون جدید بازار اوراق بهادار تصویب و بر اساس آن ساختار جدید بازار سرمایه شکل گرفت به طوریکه ارکان نظارتی و اجرایی از یکدیگر مجزا شدند و شورای عالی بورس و اوراق بهادار به عنوان بالاترین رکن بازار سرمایه تشکیل گردید.
در سال ۸۷ شرکت فرابورس ایران نیز تحت قوانین بازار تشکیل و فعالیت خود را آغاز نمود. در سال ۸۸ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید در راستای تسهیل اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی تصویب شد. این قانون به بازار سرمایه عمق بخشید و در سایه آن، انواع متنوعی از اوراق بهادار در بازار منتشر و عرضه عمومی گردید.
در این قسمت با انواع اوراق بهادار در بورس و تعریف آن ها آشنا می شوید:
سهام عادی
سهام عادى يک نوع دارائى مالى است که نشان‌دهنده مالکيت در يک شرکت است. از ويژگى‌هاى سهام عادى مى‌توان حق مالکيت، مسئوليت محدود سهامداران، حق رأى و کنترل شرکت و حق تقدم در خريد سهام جديد را نام برد.
سهام ممتاز
سهام ممتاز نوعی اوراق بهادار است كه دارنده آن نسبت به درآمدها و دارايی های شركت، حق يا ادعای محدود و معينی دارد. اين نوع از سهام را به دو دليل ممتاز می نامند:
سود اين سهام قبل از سهام عادی پرداخت می شود.
در زمان انحلال شركت يا فروش دارايی ها، بعد از تسويه بدهیهای شركت، ابتدا صاحبان سهام ممتاز حقوق خود را دريافت می كنند و سپس باقيمانده دارايی ها به صاحبان سهام عادی می رسد.
مشتقات
ابزار مشتقه، اوراق بهاداری هستند كه به خودی خود ارزش ذاتی ندارند و ارزش آن ها براساس دارایی اصلی دیگری تعیین می شود. به عبارت دیگر براساس یك دارایی اصلی یا زیربنایی، اوراق بهاداری فرعی ایجاد می شود.
این اوراق بهادار با وجود آن كه ارزش ذاتی ندارند ولی مانند یك اوراق بهادار مستقل در بورس معامله می شوند. ابزار مشتقه ی بسیار متنوعی در بازارهای بین المللی وجود دارند ولی مهم ترین آن ها در ایران اختیار معامله و قرارداد آتی هستند كه در ادامه به طور خلاصه شرح داده می شوند.
قرارداد آتی
قرارداد آتی (futures contract) نوعی ابزار مشتقه است که قابلیت خرید و فروش در بازارهای مالی را دارد. در این قرارداد طبق عقد صلح یک طرف (فروشنده) توافق می کند در سر رسید معین ، مقدار معینی از کالای مشخص را در عوض قیمتی که الان تعیین می کنند به طرف دیگر (خریدار) تحویل دهد.
صکوک
اصطلاح صکوک برگرفته از واژه عربی صک به معنای چک، نوشته بدهکار، سفته و قبض بدهی است و به طور معمول، به عنوان اوراق قرضه اسلامی تعریف می‌شود.
تمایزی که میان این دو تعریف از صکوک وجود دارد، اساسی و مهم است، چرا که با تاکید بر این تفاوت، هدف از به کارگیری صکوک به عنوان ابزاری جدید در بانکداری اسلامی، تقلید از اوراق قرضه مبتنی بر بهره در بانکداری معمول نیست، بلکه ایجاد ابزاری ابتکاری است که منطبق بر قوانین شریعت اسلام باشد.
ورود به بازار اوراق بهادار ازجمله اهداف شرکت‌ها محسوب می‌شود. اما این واقعیت که دستیابی سریع و آسان به بازار اوراق بهادار برای تعداد عمده‌ای از شرکت‌های سهامی فعال در کشور میسر نبوده و این شرکت‌ها از مزایای بازار سرمایه محروم بوده‌اند قبل از ایجاد فرابورس مشهود بوده است.
بنابراین فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس ولی با شرایط پذیرش و معامله ساده تر ایجاد گردید تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور را گسترش دهد. مهم‌ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه می‌باشد که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار را دارند، لذا رویه‌های پذیرش شرکت‌ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ایست که شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.
| نام | خرید | سقف | فروش | سقف |
| کارمزد کارگزاری | 0,004 | 200,000,000 | 0,004 | 200,000,000 |
| شرکت بورس | 0,00032 | 160,000,000 | 0,00048 | 240,000,000 |
| سپرده گذاری | 0,00012 | 160,000,000 | 0,00018 | 240,000,000 |
| سازمان بورس | 0,00032 | 80,000,000 | 0,00048 | 120,000,000 |
| فناوری بورس | 0,00012 | 80,000,000 | 0,00018 | 120,000,000 |
| مالیات | 0 | 0 | 0,005 | 0 |
| جمع کل | 0,00486 | 0,01029 |
| نام | خرید | سقف | فروش | سقف |
| کارمزد کارگزاری | 0,004 | 200,000,000 | 0,004 | 200,000,000 |
| شرکت فرابورس | 0,00032 | 160,000,000 | 0,00048 | 240,000,000 |
| سپرده گذاری | 0,0001 | 160,000,000 | 0,00015 | 240,000,000 |
| سازمان بورس | 0,00020 | 80,000,000 | 0,00030 | 120,000,000 |
| فناوری بورس | 0,00010 | 120,000,000 | 0,00015 | 180,000,000 |
| مالیات | 0 | 0 | 0,005 | 0 |
| جمع کل | 0,00474 | 0,01011 |
| نام | خرید | سقف | فروش | سقف |
| کارمزد کارگزاری | 0,00063 | 126,000,000 | 0,00063 | 126,000,000 |
| شرکت فرابورس | 0,00096 | 2,000,000 | 0,000144 | 3,000,000 |
| سپرده گذاری | 0 | 80,000,000 | 0 | 120,000,000 |
| سازمان بورس | 0 | 80,000,000 | 0 | 120,000,000 |
| فناوری بورس | 0 | 120,000,000 | 0 | 180,000,000 |
| مالیات | 0 | 0 | 0 | 0 |
| جمع کل | 0,00726 | 0,00774 |